ΑΜΝΑΤΟΣ ΔΗΜΟΣ ΡΕΘΥΜΝΗΣ (πηγή:Wikipedia)
Αμνάτος Ρεθύμνης
Συντεταγμένες: 35°19′55″N 24°37′1″E (Χάρτης)
H Αμνάτος είναι είναι σήμερα τοπική κοινότητα του δήμου Ρεθύμνης της περιφέρειας Κρήτης (πρόγραμμα Καλλικράτης). Από το 1999 έως το 2010 σύμφωνα με την τότε διοικητική διαίρεση της Ελλάδας ήταν έδρα του ομώνυμου δημοτικού διαμερίσματος του Δήμου Αρκαδίου. Στο χωριό σώζονται ενδιαφέροντα αρχιτεκτονικά στοιχεία. Έχει χαρακτηριστεί παραδοσιακός οικισμός μέσης πολιτιστικής αξίας (κατηγορία ΙΙ) (ΦΕΚΔ 728/1995) [1]. Το έτος 2005 έλαβε βραβείο "καθαρότερου οργανωμένου παραδοσιακού οικισμού" από τη Νομαρχιακή Επιτροπή Τουριστικής Προβολής Ρεθύμνης [2].
Πίνακας περιεχομένων |
Γεωγραφία, προέλευση ονόματος, στοιχεία ιστορίας
Βρίσκεται στις βορειοανατολικές απολήξεις του βουνού Γκαργκάνι, σε απόσταση 17 χιλιομέτρων νοτιοανατολικά του Ρεθύμνου, στο δρόμο για το Αρκάδι, σε υψόμετρο 320 μ. [3]. Έχει αξιόλογη θέα προς το Β. Κρητικό πέλαγος και προς τον Ψηλορείτη.Η τοποθεσία του χωριού φαίνεται ότι είχε κατοικηθεί από τα πολύ παλιά χρόνια και πιστεύεται ότι η ονομασία Αμνάτος έχει μινωική προέλευση. [4] Σημειώνεται ότι η ετυμολογία του τοπωνυμίου πιθανόν προέρχεται από τη λέξη "αμνίον" (Αμνίατος-Άμνατος). "Αμνία" ονομάζονταν τα αγγεία για το αίμα των θυσιαζόμενων ζώων. Δεδομένου ότι ο οικισμός της Αμνάτου αρχαιότατα βρισκόταν σε πιο ορεινό σημείο, στη θέση "Περισσάκια", όπου λειτουργούσαν γνωστά αγγειοπλαστεία (σήμερα βρίσκονται εκεί ερείπια των αρχαίων καμινιών, ως και άπειρα θραύσματα πήλινων αγγειοπλαστικών ειδών) που εξυπηρετούσαν τους προσκυνητές των Ιερών της αρχαίας Ελεύθερνας με εμπόριο "αμνίων", υπάρχει πιθανότητα το τοπωνύμιο να σχετίζεται με τα εν λόγω "αμνία" . Ωστόσο δεν υπάρχουν πολλά γνωστά στοιχεία για την προϊστορική περίοδο της Αμνάτου. Είναι γνωστό βεβαίως ότι η θέση της αποτελούσε πέρασμα για τους προσκυνητές που όδευαν για τα Ιερά της αρχαίας Ελεύθερνας και προμηθεύονταν από τα καμίνια της αγγεία. [5].
Αναφέρεται στην επαρχία Ρεθύμνου το 1577 από το Fr. Barozzi ως Amnato. To 1881 ήταν έδρα ομώνυμου Δήμου. Το 1900 είναι στο δήμο Αρκαδίου (μετονομασία του δ. Αμνάτου) Την περίοδο της τουρκοκρατίας οι κάτοικοι ήταν οι περισσότεροι Τούρκοι, ακόμα και μετά την επανάσταση του 1821 και ο μιναρές του τζαμιού κυριαρχούσε πάνω από τις στέγες των σπιτιών, όπως το είδε το 1834 ο Pashley [6].
- Πραγματικός Πληθυσμός Αμνάτου [7]
| Οικισμοί | 1940 | 1951 | 1961 | 1971 | 1981 | 1991 | 2001 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Αμνάτος | 372 | 328 | 276 | 213 | 193 | 196 | 147 |
| Καψαλιανά | 58 | 31 | 27 | 16 | 12 | 4 | 2 |
| Μονή Αρκαδίου | 40 | 60 | 32 | 23 | 18 | 13 | 9 |
| Πίκρης | 183 | 205 | 151 | 111 | 121 | 77 | 64 |
| Σύνολα | 653 | 624 | 486 | 363 | 344 | 290 | 222 |
Αξιοθέατα: Μνημεία, Ναοί, Σημαντικά Κτίρια
Το θύρωμα της Αμνάτου : Ανάμεσα στα αρκετά βενετσιάνικα σπίτια του χωριού ξεχωρίζει αυτό (το αρχοντικό της οικογένειας Σαγκουινάτσου [8] )με το εντυπωσιακό θύρωμα με την αετωματική επίστεψη και την επιγραφή: INITIUM SAPIENTE TIMOR DOMINI (=Αρχή Σοφίας Φόβος Κυρίου).
Στην πλατεία του χωριού έχει στηθεί μαρμάρινη προτομή της θρυλικής Χαρίκλειας Δασκαλάκη . Τρεις γιοί της σκοτώθηκαν στην Κρητική Επανάσταση 1866-1869, ενώ η ίδια πολέμησε στην πολιορκημένη Μόνη του Αρκαδίου. [9]
Στην Αμνάτο λειτουργεί λαογραφικό μουσείο υπό την εποπτεία του τοπικού Πολιτιστικού Συλλόγου και Δημοτικό Μουσείο Ιστορίας Ελληνικής Εκπαίδευσης [10]
Εκκλησιαστική υπαγωγή
Η εκκλησία του χωριού είναι αφιερωμένη στη Ζωοδόχο Πηγή. Εκκλησιαστικά υπάγεται στην Στ΄ Αρχιερατική Περιφέρεια της Ιεράς Μητροπόλεως Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου, της Εκκλησίας της Κρήτης.