Στην πλατεία υπάρχει η προτομή της μπαρουτοκαπνισμένης του Αρκαδίου Χαρίκλειας Δασκαλάκη και γύρω-γύρω αρχοντικά με εξαιρετικά γνωρίσματα. Μέσα στα στενά, κάτω από τα χαλάσματα, στενάζουν οι ψυχές και δεν μερεύουν! Είναι η Αμνάτος με την μακραίωνη ιστορία και τους πράους ανθρώπους της, που όσο κι αν τους αφήνουν στο δικό τους μοντέλο ζωής, υπομένουν! Ίσως «αύριο», ελπίζουν, το χωριό να γυρίσει ξανά στις «αθάνατες εποχές» του, πράγμα δύσκολο. Μπορεί μακροπρόθεσμα…

Μια άποψη της πλατείας Αμνάτου, που γνωρίζει πολλούς επισκέπτες τα καλοκαίρια. Ό,τι απέμεινε από το σπίτι στο στενό της πλατείας του χωριού. Τέτοια χαλάσματα υπάρχουν αρκετά

 

Τη δεκαετία του ’60, ο οικισμός αριθμούσε και 400 ανθρώπους, όμως η μετανάστευση που ακολούθησε συρρίκνωσε τον πληθυσμό του και οι κοντινές πόλεις και μεγαλουπόλεις και οι χώρες του εξωτερικού που δέχονταν τα μεταναστευτικά κύματα, «ρούφηξαν» πολλούς από τις μεγάλες φαμίλιες, όπως του Γιάννη Μαυρομιχελάκη, του Γιάννη Πλουμιστού, του Στέλιου και Νίκου Κοτζαμπασάκη και του Μιχάλη Γιακιντζή. Έμειναν εκείνοι που έμειναν και μπήκαν στο χωράφι για να επιζήσουν τα σπίτια τους!

 

«Εγώ είμαι 79 χρονών και δουλεύω ακόμη», παρατηρεί ο κ. Κώστας Σπινιαδάκης, από τους λιγοστούς που βρέθηκαν το πρωί στην πλατεία της Χαρίκλειας Δασκαλάκη. «Δεν έπαιρνα τα γράμματα και γίνηκα γεωργός και κτηνοτρόφος και χοιροτρόφος. Παλιά δουλεύαμε και ζούσαμε και σήμερα όσοι νέοι έμειναν περιμένουν από το σπίτι και τη σύνταξη των γονιών τους! Λέω πως μπορεί να είμαστε και χειρότερα από την κατοχή που έζησα…» Αλλά και η κυρία Μαρίνα Κανακάκη, μόλις έλθει το ξημέρωμα θα πει «δόξα σοι ο Θεός που την έβγαλα και την προηγούμενη μέρα…» και θα συνεχίσει τον αγώνα ζωής και τη μέρα που θα φωτίσει.

Όμως και οι δυο μένουν στις μεγάλες δοκιμασίες που δέχτηκαν στο πέρασμα και στα όσα βίωσαν στη διάρκεια της κατοχής των Γερμανών. Όλα τα σπίτια είχαν επιταχθεί από τους κυρίαρχους και η Αμνάτος

με τα καλντερίμια γερμανοκρατούνταν! Το σχολειό έκλεισε και μεταβλήθηκε σε μαγειρείο των χιτλερικών δυνάμεων και το πατρικό σπίτι της κυρίας Κανακάκη «ήταν γραφείο και κρατητήριο». Αν και γεννημένη στη «φούρια της κατοχής» το κλάμα της ως μωρό ενοχλούσε τους κατακτητές που συχνά έλεγαν στη μητέρα της «να με πετάξει έξω».

Εξιστορεί σχετικά: «Για την εποχή της η μάνα μου Ειρήνη Μπροτζάκη ήταν μορφωμένη, είχε τελειώσει το γυμνάσιο Ρεθύμνου! Οι δυσκολίες για μας ήρθαν μόλις πέθανε ο πατέρας μας, ήμουν εγώ 12 χρονών. Τότε αποδείχτηκε πόσο ηρωίδα ήταν η μάνα μου, που πάλεψε για να μεγαλώσουμε και να σπουδάσει δυο παιδιά. Δεν ήταν εύκολο! Αυτή η γυναίκα πέθανε το 2006 στα 95 της χρόνια και τη μέρα που ξεψύχησε διάβασε δυο εφημερίδες…»

ΤΟ ΑΡΚΑΔΙ ΕΙΝΑΙ…ΤΡΑΠΕΖΑ

Πέρα από τη μεγάλη ιστορία και τη γυναίκα- επανάσταση Χαρίκλεια Δασκαλάκη, η Αμνάτος αξιοποίησε και το γεγονός ότι γειτνιάζει με το μοναστήρι του Αρκαδίου που κάθε χρόνο προσελκύει χιλιάδες επισκέπτες και αποτελεί ένα εξαιρετικό πέρασμα . Κάτοικοι χαρακτηρίζουν «το Αρκάδι τράπεζα», επειδή μέσω αυτού είδαν ανάπτυξη από τον τουρισμό κυρίως τα καλοκαίρια…

Χαρακτηριστική περίπτωση είναι αυτή της Μαρίας Κανακάκη, που αφού για μια δεκαετία δοκίμασε την επαγγελματική της τύχη στην πόλη του Ρεθύμνου, κατάληξε στο χωριό βάζοντας τις δυνάμεις της στο «Καπηλειό», μια παραδοσιακή ταβέρνα. Είναι ένας χώρος στην πιάτσα, που παρέλαβε από τον καφεπώλη πατέρα της και τον λειτουργεί με τον αδελφό της. Αν η επιλογή της δεν υλοποιούνταν όταν την αποφάσισε, πριν μερικά χρόνια, σίγουρα θα υλοποιούνταν σήμερα που η ανεργία έχει φτάσει στα ύψη, χτυπά τις νέες γενιές και εξαθλιώνει.

Ανάλογη, όμως, είναι και εκείνη της Ζαχαρένιας Μανουσογιαννάκη, που από νοσηλεύτρια κατέληξε εργαζόμενη σε ξενοδοχείο στο γειτονικό οικισμό «Καψαλιανά» και με τον σύζυγό της προσπαθούν να επιβιώσουν οι ίδιοι και τα δυο

μικρά κορίτσια τους, ασχολούμενοι και με αγροτικές δουλειές… Και βέβαια θα πρέπει να αισθάνονται και τυχεροί που δεν είναι στη… γύρα!

Οι μόνιμοι κάτοικοι σήμερα στην Αμνάτο είναι μικροί και μεγάλοι 120. Οι ηλικιωμένοι, η πλειοψηφία των 120 μένουν και ίσως οι δυσκολίες των καιρών γυρίσουν και τους εσωτερικούς μετανάστες. Υπάρχει ελπίδα…